12 grudnia w Polsce została udostępniona nowa generacja sensorów do monitorowania cukrzycy FreeStyle Libre 2. Od 1 stycznia będą one refundowane dla wszystkich pacjentów leczonych metodą intensywnej insulinoterapii, dla osób niedowidzących oraz kobiet w ciąży i połogu z cukrzycą, które wymagają insulinoterapii przynajmniej w jednej dawce dziennie. Tym samym, Polska plasuje się wśród krajów, w których nowoczesne technologie wpierają szeroką grupę osób dotkniętych cukrzycą, co może w znaczący sposób poprawić efektywność terapii i ograniczyć ryzyko powikłań w przyszłości. Zmiany te – bardzo oczekiwane przez osoby chore na cukrzycę – są wynikiem wyjątkowej współpracy środowiska medycznego, organizacji pacjentów i Ministerstwa Zdrowia.
Grono znakomitych ekspertów z obszaru diabetologii, kardiologii i okulistyki oraz przedstawiciele osób chorych spotkali się w grudniu w Warszawie, aby podsumować rok 2022 i podyskutować o przyszłości opieki nad pacjentami z cukrzycą podczas wydarzenia poświęconego wejściu na polski rynek nowej generacji sensorów do monitorowania glikemii FreeStyle Libre 2.
W dyskusji udział wzięli prof. dr hab. n. med. Leszek Czupryniak, prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski, prof. dr hab. n. med. Małgorzata Myśliwiec, prof. dr hab. n. med. Marek Rękas, dr n. o zdr. Beata Stepanow, Anna Śliwińska, prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków, Elżbieta Oleksiak i Hanna Wysocka z Polskiego Związku Niewidomych oraz Jerzy Magiera redaktor portalu mojacukrzyca.org. Spotkanie poprowadził prof. Leszek Czupryniak wraz z Marcinem Zbigniewem Wojciechem, artystą satyrykiem, który jest również osobą chorującą na cukrzycę.
Eksperci podsumowali, co dobrego wydarzyło się w ostatnim czasie dla osób z cukrzycą, jakie zmiany czekają nas w 2023 roku, i którzy pacjenci na tych zmianach skorzystają. Wszyscy zgodnie przyznali, że rok 2022 przyniósł wiele pozytywnych decyzji dotyczących dostępności do terapii stosowanych w leczeniu cukrzycy, a poszerzenie dostępu do refundacji systemów monitorowania glikemii to znakomite otwarcie nowego 2023 roku.
O cukrzycy mówi się jako epidemii XXI wieku. Skala tego problemu jest zatrważająca. W Polsce, każdego roku przybywa ponad 7 proc. dzieci z cukrzycą typu 1 i obecnie choruje ich już ok. 20 tys. Tym bardziej cieszy nas, że ostatnie lata przyniosły wiele dobrych zmian w leczeniu cukrzycy u dzieci i młodzieży. Można powiedzieć, że na naszych oczach dzieje się rewolucja technologiczna. Nowoczesny sprzęt dozujący insulinę oraz systemy ciągłego monitorowania glikemii pozwalają na istotną redukcję ryzyka występowania ostrych powikłań, w tym hipoglikemii oraz skuteczną kontrolę stężenia glikemii, jednocześnie zwiększając komfort życia dzieci i ich opiekunów. Co ważne, nowa generacja sensorów monitorujących glikemię, od stycznia refundowana również dla szerszego grona chorych, w tym osób dorosłych z cukrzycą typu 1, jest wyposażona w alarmy dźwiękowe, co jest bardzo przydatne nie tylko dla pacjentów pediatrycznych oraz ich opiekunów – zaznacza prof. dr hab. n. med. Małgorzata Myśliwiec kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii, Diabetologii i Endokrynologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
Nowa generacja sensorów
System FreeStyle Libre znany jest na rynku polskim od ponad 5 lat. Dzięki swej prostocie, funkcjonalności i niezawodności zyskał uznanie zarówno osób chorych na cukrzycę, ale też szerokiego grona specjalistów, i to nie tylko diabetologów.
Nowa generacja sensorów FreeStyle Libre 2 jest wyposażona w alarm dźwiękowy, umożliwiający automatyczne alarmowanie o niskim lub wysokim poziomie glikemii bezpośrednio w telefonie, ograniczając konieczność skanowania. Podnosi to poczucie bezpieczeństwa i komfort osób chorych. Jest szczególnie wartościowe osób niewidomych i niedowidzących.
Systemy ciągłego monitorowania stężenia glukozy to przełom w kontroli glikemii. Dostępność nowej generacji sensorów wyposażonych w alarm dźwiękowy to dodatkowa korzyść, szczególnie dla grupy niewidomych pacjentów! System, który będzie głosowo informował pacjenta o zbyt niskim lub wysokim poziomie glikemii, pozwoli pacjentowi lepiej kontrolować cukrzycę, zapewni większe poczucie bezpieczeństwa i co za tym idzie, lepszy komfort życia. Nowoczesne systemy monitorujące glikemię to rozwiązanie, które nie tylko uwalniają osoby z cukrzycą od konieczności wielokrotnego nakłuwania w ciągu doby opuszków palców, ale także informują o dynamice zmian glikemii oraz wpływają na bezpieczeństwo insulinoterapii – tłumaczy prof. dr hab. n. med. Marek Rękas, konsultant krajowy ds. okulistyki.
Problem utraty wzroku łączy się często z długoletnim stażem choroby – opowiada pani Alicja Nyziak, niewidoma pacjentka, która choruje na cukrzycę. Trzeba wtedy pokonać wiele barier, zmienić całkowicie swoje życie – nauczyć się funkcjonować od nowa. Często pojawia się wtedy depresja, bo nagle znany świat wali się w gruzy, pojawia się ciemność i bezradność. Długoletnia cukrzyca staje się wymagającym towarzyszem. Pozornie prosta czynność jaką jest poruszanie się z białą laską w przestrzeni publicznej nabiera zupełnie innego wymiaru. Skaleczenia, otarcia i stłuczenia mogą stać się podstawą do kolejnych problemów zdrowotnych. Mniej aktywności fizycznej przekłada się na zwiększenie masy ciała. Chodzenie z białą laską z czasem powoduje napięcia obręczy barkowych, bóle nadgarstka. Generalnie brak wzroku przekłada się na większy wysiłek w każdej sferze życia. Niewidomy diabetyk przygotuje samodzielnie posiłek, ale potrzebuje na to działanie, jak i każde inne, więcej czasu. Funkcjonowanie bez wzroku oznacza także więcej stresów.
Staram się żyć aktywnie, bo szkoda każdego dnia, który jest mi dany. Staram się nie współgrać z moją cukrzycą, choć od kiedy straciłam wzrok jest to trudniejsze. Ona staje się coraz bardziej wymagająca. Mam nadzieję, że dzięki możliwości nowoczesnego monitorowania choroby będę mogła uniknąć dalszych powikłań cukrzycowych – podsumowuje pani Alicja.
System monitorowania glukozy flash FreeStyle Libre 2 z nową funkcjonalnością obejmuje alarmy w czasie rzeczywistym dostępne za pośrednictwem czytnika lub aplikacji FreeStyle LibreLink: alarm niskiego poziomu glukozy, alarm wysokiego poziomu glukozy, alarm utraty sygnału.
- Alarm niskiego poziomu glukozy – alarm powiadamia pacjenta gdy poziom glukozy spadnie poniżej ustawionego poziomu
- Alarm wysokiego poziomu glukozy – alarm powiadamia pacjenta gdy poziom glukozy wzrośnie powyżej ustawionego poziomu
- Alarm utraty sygnału – alarm powiadamia pacjenta gdy ustawione alarmy glukozy nie będą dostępne, ponieważ czujnik utracił łączność (Bluetooth) z czytnikiem na 20 minut
Alarmy są dostępne w czytniku FreeStyle Libre 2 i aplikacji FreeStyle LibreLink. Pacjent będzie mógł wyłączyć dźwięk alarmu w razie potrzeby i korzystać jedynie z trybu wibracji. Wówczas, trybie wibracji czytnik powiadomi pacjenta o niskim czy wysokim poziomie glukozy lub alarmie utraty sygnału poprzez wibracje.
Którzy pacjenci otrzymają refundację?
Rozporządzenie Ministra Zdrowia wejdzie w życie 1 stycznia 2023 i wprowadzi długo oczekiwane zmiany, które są bardzo ważne dla wszystkich pacjentów z cukrzycą. Wskazania refundacyjne dla systemu monitorowania glikemii w FGM (FreeStyle Libre) zostały rozszerzone na nowe grupy pacjentów:
- kobiety w ciąży i połogu z cukrzycą, które wymagają insulinoterapii;
- osoby niewidome z cykrzycą, leczone insuliną;
- osoby powyżej 18. r. ż. z cukrzycą, wymagające intensywnej insulinoterapii.
Rozporządzenie wprowadzające szerszą refundację systemu do ciągłego monitorowania stężenia glukozy FreeStyle Libre to, w moim odczuciu, bardzo ważny krok, który będzie miał pozytywny wpływ na szeroko pojętą samokontrolę cukrzycy. Da lekarzowi pełniejsze wejrzenie w wartości glikemii osoby chorej, i to na przestrzeni dłuższego czasu, a to pozwoli lepiej dobrać leczenie. Ustabilizowanie i dobre prowadzenie cukrzycy przekłada się na minimalizację powikłań i możliwość pełniejszego funkcjonowania w społeczeństwie. W moim odczuciu wreszcie zapaliło się zielone światło dla ogromnej grupy osób chorujących na cukrzycę insulinozależną – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Leszek Czupryniak, kierownik Kliniki Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Ile wyniosą dopłaty do systemów monitorowania glikemii?
- dopłata za dorosłych pacjentów wyniesie 30% (tj. 76,5 zł za czujnik/153 zł miesięcznie)
- w przypadku dzieci współpłacenie zostało obniżone do 20% (tj. 51 zł za czujnik/102 zł miesięcznie)
Rocznie pacjent będzie mógł otrzymać refundację 26 czujników.
Kto będzie mógł wypisać refundowany sensor?
Poza diabetologami, endokrynologami i pediatrami, którzy uprawnieni byli do przepisywania sensorów, od stycznia możliwość przepisywania sensorów zostanie rozszerzona na nową grupę lekarzy specjalistów z zakresu: kardiologii, geriatrii, położnictwa i ginekologii, perinatologii oraz lekarzy rodzinnych. Kontynuacja zlecenia będzie możliwa przez pielęgniarkę lub położną, zatrudnioną w poradni lub na oddziale diabetologii. To bardzo wielkie ułatwienie dla chorych w sytuacji, gdy na wizytę do diabetologa trzeba czasami czekać miesiącami.
Problemy kardiologiczne w przebiegu cukrzycy to powszechny problem. Bardzo częstymi przypadkami chorobowymi wśród cukrzyków są zawały serca oraz udary mózgu. Wśród osób z cukrzycą często stwierdza się nadciśnienie tętnicze. Pojawia się także miażdżyca tętnic, która charakteryzuje się zmianami zwyrodnieniowymi w tętnicach, takich jak aorta, tętnica wieńcowa i mózgowa. Systemy ciągłego monitorowania stężenia glukozy to przełom w kontroli glikemii. To inwestycja, która przełoży się na lepsze leczenie, zwiększenie jakości życia pacjentów oraz prewencję rozwoju poważnych powikłań naczyniowych, o których wspomniałem, zarówno o charakterze mikro – jak i makroangiopatii cukrzycowej, wydłużając długość życia pacjenta – zaznacza prof. dr. hab. n. med. Piotr Jankowski, specjalista chorób wewnętrznych i kardiolog, I Klinika Kardiologii i Nadciśnienia Tętniczego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Cieszę się bardzo, że nasze wielomiesięczne, a nawet można powiedzieć wieloletnie starania przynoszą efekty tak dobre dla osób chorych na cukrzycę – powiedziała Anna Śliwińska. Nasze argumenty są słyszane i rozumiane przez ministra Miłkowskiego, stąd kolejne grupy osób chorych będą mogły korzystać z refundowanych systemów monitorowania oraz stosować innowacyjne leki. To istotnie podnosi szanse na lepsze i dłuższe życie – czego życzę wszystkim osobom chorym na cukrzycę oraz ich bliskim – podsumowuje Anna Śliwińska, prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków.
Edyta Wojtczak, Akademia Doskonalenia w Diabetologii
pielęgniarka, magister edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora oraz absolwentka studiów podyplomowych Zarządzania Marketingowego oraz Profesjonalnego Coachingu Akademii Leona Koźmińskiego