Z okazji Światowego Dnia Cukrzycy 18 listopada w Sejmie odbyła się konferencja pt.
„Diabetologia – zdrowotny priorytet na wczoraj, dziś i jutro”. Konferencja była organizowana
przez Parlamentarny Zespół ds. Cukrzycy przy wsparciu Polskiego Stowarzyszenia
Diabetyków oraz naszej Fundacji Zdrowie i Edukacja Ad Meritum. W spotkaniu wzięły udział
osoby z cukrzycą, przedstawiciele organizacji pacjentów, lekarze specjaliści, pielęgniarki,
edukatorki. Wydarzenie objęła honorowym patronatem Marszałek Senatu Małgorzata
Kidawa-Błońska oraz wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska.

– To ogromne wyróżnienie móc współorganizować takie wydarzenie – wspierając działania
Przewodniczącej Parlamentarnego Zespołu ds. Cukrzycy pani poseł Ewy Kołodziej i
Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków pod wodzą prezeski Moniki Kaczmarek. Cukrzyca
stanowi ogromne wyzwanie od lat i wygląda na to, że pozostanie z nami na długo, niestety w
coraz większym zakresie. – powiedziała Ewa Matusiak, prezeska Fundacji Zdrowie i
Edukacja Ad Meritum.
– Sejm po raz kolejny podejmuje tę tematykę. Zwracamy uwagę na problemy związane z
opieką nad chorymi na cukrzycę i na standardy opieki diabetologicznej w Polsce. Cukrzyca
to choroba cywilizacyjna. Dotyka coraz młodszych osób. Skala chorujących jest ogromna i
ciągle rośnie.
W Polsce na cukrzycę choruje prawie 3 mln osób, a kolejnych nawet 2 mln jest
niezdiagnozowanych. To priorytet zdrowotny w naszym kraju – powiedziała wicemarszałek
Wielichowska.

– Niesamowicie się cieszę, że to wydarzenie trafiło do kalendarza najważniejszych wydarzeń
zdrowotnych w Parlamencie. Robimy to dla pacjentów, dla polskiej diabetologii. Bardzo się
cieszę, że sala jest wypełniona i to dzięki zaangażowaniu Pani Moniki Kaczmarek z
Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków – podkreśliła przewodnicząca Parlamentarnego
Zespołu ds. Cukrzycy poseł Ewa Kołodziej. – Podczas dzisiejszej konferencji dużo będziemy
mówić o zespole stopy cukrzycowej – najbardziej zaniedbanym powikłaniu w cukrzycy.
Musimy coś zrobić, aby ten stan rzeczy zmienić. Polskie statystyki nie napawają
optymizmem, ale jeżeli zwrócimy uwagę decydentów na ten problem, to mamy nadzieję, że
powoli zacznie się coś zmieniać.

W trakcie posiedzenia oprócz tematu leczenia stopy cukrzycowej rozmawiano także o
potrzebach terapeutycznych w opiece diabetologicznej oraz o problemach związanych z
opieką nad osobami chorymi.

Obecna na konferencji Poseł Mirosława Nykiel, była wiceprzewodnicząca Parlamentarnego
zespołu ds. cukrzycy, a obecnie europarlamentarzystka podkreśliła, że temat cukrzycy jest
dla niej bardzo ważny z wielu powodów, również tych osobistych – Genetycznie jesteśmy
obciążeni chorobą, moi synowie już chorują, poparłam Rezolucję Parlamentu Europejskiego
w sprawie zapobiegania cukrzycy oraz leczenia i lepszej opieki dla osób z cukrzycą, bo
statystyki są równie przerażające w Europie. 61 milionów Europejczyków choruje, a co trzeci
pacjent jest niezdiagnozowany – mamy do czynienia z niezaraźliwą pandemią. Bardzo mi
zależy, żeby działać na gruncie profilaktyki, wczesnej edukacji i skutecznego leczenia.

Część konferencji poświęcona została leczeniu stopy cukrzycowej, jako wyzwaniu
systemowym. Od strony medycznej problem przedstawiła prof. dr hab. n.med. Beata Mrozikiewicz-Rakowska, Prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran. Wskaźnik 5-letniej
śmiertelności po amputacji kończyn dolnych z powodu cukrzycy jest wyższy aniżeli
analogiczny dla większości nowotworów złośliwych. Co 15 sekund 1 osoba na świecie traci
kończynę dolną z powodu cukrzycy. – Myślę, że za sprawą tego dzisiejszego spotkania los
naszych chorych, tych doświadczających problemów z zespołem stopy cukrzycowej zmieni
się i to będzie punkt zwrotny w działaniach skierowanych do chorych. W ramach działań
naszej organizacji D-Foot International spotkał się z nami ostatnio poseł do Europarlamentu
Adam Jarubas i zapewnił nas, że w niedługim czasie cukrzyca stanie się jednym z
priorytetów opieki zdrowotnej w Europie, tak jak kardiologia, psychiatria czy onkologia. Pani
profesor przytoczyła dane, z których wynika, że według szacunków 70% chorych na
cukrzycę ma neuropatię. Zwróciła uwagę, że choroba dotyka także osoby młode – Mamy w
tej chwili epidemię otyłości wśród dzieci, a za jej sprawą wzrasta zachorowalność na
cukrzycę typu 2 wśród tej młodszej grupy i obawiamy się, że w wieku 20-30 lat będą oni
doświadczać powikłań choroby. Na koniec profesor Mrozikiewicz-Rakowska wskazała jakie
elementy wymagają dalszej poprawy: zwiększenie limitów świadczeń, zbyt długi czas
oczekiwania wizytę i zabiegi, brak finansowania pełnej terapii z NFZ oraz zbyt mała liczba
chirurgów umiejących dobrze rozpoznawać i leczyć zespół stopy cukrzycowej.

Obecny na konferencji Dr Piotr Liszkowski przedstawił nowatorski sposób podejścia do
leczenia zespołu stopy cukrzycowej oraz efekty terapii w ramach realizowanego
pilotażowego programu leczenia zespołu stopy cukrzycowej, który z sukcesem jest
realizowany w Szpitalu Powiatowym w Szamotułach we współpracy z Ministerstwem
Zdrowia i Oddziałem Wojewódzkim NFZ.
Dr Liszkowski przypomniał, że powodem rozpoczęcia pilotażu jest bardzo wysoki wskaźnik
amputacji u pacjentów z zespołem stopy cukrzycowej. Według danych Ministerstwa Zdrowia,
w Polsce liczba wysokich amputacji kończyny dolnej, czyli amputacji goleniowej lub udowej
(tuż poniżej lub tuż powyżej kolana) wynosi ok. 4,5 tysiąca rocznie, a wskaźniki wysokich
amputacji przewyższają 2-3-krotnie wskaźniki takich amputacji we Francji, Holandii, Wielkiej
Brytanii i Włoch. Jak Przekazał dr. Liszowski pozytywne efekty leczenia uzyskano aż u 81 %
chorych hospitalizowanych w ramach programu. Na czym polega innowacyjność pilotażu? –
Różnica polega przede wszystkim na tym, że chorych staramy się hospitalizować na
oddziale chorób wewnętrznych, gdzie prowadzeni są przez zespół specjalistów z diabetologii
i chorób wewnętrznych, którzy mają już doświadczenie w leczeniu chorych z zespołem stopy
cukrzycowej. Równocześnie w trakcie tych hospitalizacji prowadzone jest leczenie
chirurgiczne, które polega na oszczędzających resekcjach w obrębie stopy. Każdy chory ma
również prowadzoną miejscową terapię podciśnieniową i antybiotykoterapię dożylną. Całość
tego podejścia diabetologiczno-internistyczno-chirurgicznego jest sprawdzana pod względem
efektywności postępowania, czyli pod względem liczby chorych, którzy ulegają potem w
okresie obserwacyjnym pełnemu wygojeniu. Kolejną różnicą jest inny model finansowania
hospitalizacji, gdzie sumowane są procedury chirurgiczne i diabetologiczne – wskazał
ekspert.

– Pacjenci z cukrzycą doświadczają różnego rodzaju owrzodzeń i ran, które gorzej się goją. –
zwróciła uwagę Katarzyna Sommer – ekspert z Centrum Leczenia Oparzeń w
Siemianowicach Śląskich – W 2023 roku CLO leczyliśmy 624 pacjentów z trudno gojącymi
się ranami związanymi z cukrzycą. Widzimy też duży problem w poradni hiperbarii tlenowej,
gdzie ok 40% z tych pacjentów stanowią chorzy na cukrzycę. Wygojenie ran to droga do
sukcesu, ale bardzo ważny jest interdyscyplinarny zespół, który pomaga pacjentowi: pomoc
psychologiczna, diabetologiczna, pielęgniarska, przygotowanie żywieniowe. W ramach
rekomendacji do kompleksowego leczenia ran Katarzyna Sommer podkreśliła że:

– wdrożone programy kompleksowego leczenia ran to znaczący krok w stronę utworzenia
idealnego modelu opieki akceptowanego przez pacjenta, świadczeniodawców i płatnika;

– telemedycyna w leczeniu ran jest bardzo dobrym narzędziem zwiększającym dostępność
do specjalistycznych usług, edukacji personelu pacjenta i opiekuna, jest narzędziem
obiektywnej oceny procesu leczenia oraz minimalizowania powikłań i hospitalizacji;

– istnieje konieczność stworzenia uniwersalnego i dostępnego powszechnie narzędzia do
zbierania specyficznych danych o pacjentach z raną i monitorowania ich procesu leczenia
(obraz z oceną planimetryczną) – opłacalne wydaje się powszechne udostępnienie mobilnej
aplikacji pozwalającej łączyć funkcję telemedycyny i bazy danych;

– jest wciąż za mała jest świadomość społeczna związana z ryzykiem powikłań.

Uczestniczący w konferencji przedstawiciel Narodowego Funduszu Zdrowia Jakub Szulc
podkreślił, że mamy do czynienia z bardzo poważnym problemem cywilizacyjnym. – Musimy
starać się zabezpieczać chorych możliwie jak najlepiej. Jako 2 istotne czynniki, których
wprowadzenie wpływa na podnoszenie jakości opieki nad chorymi wymienił refundację
nowoczesnych systemów monitorowania glikemii i włączenie leczenia diabetologicznego do
POZ w ramach leczenia koordynowanego. Jak mówił wiceprezes NFZ Jakub Szulc Fundusz
będzie rekomendował kontynuowanie pilotażu w Szpitalu w Szamotułach, gdyż problem
zespołu stopy cukrzycowej jest ogromnym wyzwaniem i konieczne jest zbliżenie jakości
opieki w tym zakresie do poziomu europejskiego.

Do słów wiceprezesa NFZ odniosła się poseł Ewa Kołodziej – Docelowo naszym planem jest
to żeby w całej Polsce powstała sieć ośrodków, która będzie wspierać pacjentów z tym
powikłaniem. Żeby w każdym województwie było takie miejsce, gdzie pacjent z ZSC będzie
mógł się udać i leczyć.

Druga część konferencja dotyczyła potrzeb terapeutycznych w opiece diabetologicznej, o
których mówiła prof. dr prof. n.med. Irina Kowalska, prof. dr prof. n. prof. Małgorzata
Myśliwiec, prof. Czupryniak, prof. dr hab. n.med. Grzegorz Dzida oraz dr n. med. i n. o zdr.
Beata Stepanow. Jak podkreślili eksperci w ostatnich latach wiele w diabetologii zostało
zrobione. Widać duży postęp w zakresie leczenia, jak i monitorowania poziomu glikemii.
Jednak pozostają nadal obszary wymagające zmian. – To co chciałbym żeby wybrzmiało na
spotkaniu to potrzeba weryfikacji wycen świadczeń diabetologicznych, tak ambulatoryjnych
jak i szpitalnych, to przedłużenie refundacji pomp po 26 r.ż. dla pacjentów z typem 1
cukrzycy. Chcielibyśmy, aby rozszerzyć dostęp do systemu ciągłego monitorowania dla
wszystkich pacjentów leczonych insuliną, bo to obecnie standard w leczeniu cukrzycy –
rozpoczął prof. Leszek Czupryniak. – Mamy dobrze zidentyfikowane te potrzeby i szczęśliwie
dialog z Ministerstwem Zdrowia był bardzo owocny i liczę, że będzie kontynuowany. Jak
zwrócił uwagę prof. Czupryniak przyrost liczby zidentyfikowanych chorych na cukrzycę od
Nowego Roku będzie większy, bo w ramach badań medycyny pracy będzie oznaczane
stężenie glukozy.

– Chodzi o to, aby te osoby wychwycić w systemie i jak najszybciej poddać leczeniu – dodała
poseł Ewa Kołodziej.

Profesor Irina Kowalska, prezes Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego poparła apel o
dostęp do leczenia z wykorzystaniem pomp insulinowych i wskazała go jako główny priorytet.
Podkreśliła, zasadność rozszerzenia refundacji systemu ciągłego monitorowania i dostępu
do nowoczesnych leków. Profesor Kowalska podkreśliła także, jak ważną rolę pełni opieka
psychologiczna nad pacjentem diabetologicznym. – Od maja 2023 roku mamy Sekcję
Psychodiabetologii PTD, a na stronie PTD zamieszczono mapę punktów w całej Polsce,
gdzie pacjenci mogą szukać pomocy psychodiabetologicznej.

Profesor Małgorzata Myśliwiec w swoim wystąpieniu podnosiła potrzebę zapewnienia
płynnego przejścia pacjenta spod opieki eksperta pediatrycznego do diabetologa
zajmującego się dorosłymi. – W populacji pediatrycznej w ciągu 40 lat aż 10-krotnie wzrosła
zachorowalność na cukrzycę typu 1 i będzie ona nadal rosła. Źle leczona choroba skraca
życie. W Polsce to średnio 10 lat, mamy wiec o co zawalczyć. Trzeba leczyć tak, aby osiągać
bardzo dobre wyrównanie cukrzycy, przy jednoczesnym komforcie życia. Musimy
zsynchronizować systemy ciągłego monitorowania z urządzeniami dozującymi insulinę –
tylko wówczas osiągniemy poprawne poziomy glikemii i zapobiegniemy powikłaniom –
mówiła prof. Myśliwiec.

O bardziej efektywną profilaktykę zaapelował także prof. Grzegorz Dzida. – Niezbędne jest
podnoszenie świadomości, że nadwaga i otyłość, brak aktywności i niezdrowe żywienie
prowadzi w konsekwencji po latach do choroby, jaką jest cukrzyca. Cały system powinien być
nakierowany na działania profilaktyczne, szczególnie w grupie młodzieży. Cieszę się, że
wejdzie nowy program Lekcja o Zdrowiu, ale trzeba przeorganizować lekcje wychowania
fizycznego.

W bardzo oryginalny sposób o zespole stopy cukrzycowej – z perspektyw stopy – mówiła
prezeska SED Stowarzyszenia Edukacji Diabetologicznej, dr n. o zdrowiu Beata Stepanow –
Niewiedza Polaków nt. neuropatii jest przerażająca. SED prowadzi spotkania, po to żeby
ludzi edukować, ale bez rozwiązań w systemowych trudno będzie osiągnąć sukces.
Samorządy lokalne mogą korzystać z programów polityki zdrowotnej i wesprzeć działania
edukacyjne w ramach programów uzyskując pozytywną opinię AOTMiT.

Na najważniejsze osiągnięcia ostatnich w obszarze diabetologii i wyzwania z perspektywy
osób z cukrzycą wskazała Monika Kaczmarek, prezeska Polskiego Stowarzyszenia
Diabetyków. Przedstawiła bardzo ciekawe wyniki ankiety zrealizowanej wśród chorych, a
wśród nich utrudniony dostęp do lekarzy, nowych terapii i systemów monitorowania oraz
ograniczoną edukację, brak koordynacji opieki. – Postulujemy o upowszechnienie testu
Amslera jako samobadania i badania przesiewowego w POZ, uwrażliwienie lekarzy,
pielęgniarek oraz diabetologów na powikłania wzroku związane z cukrzycą. Oczekujemy
obligatoryjnych wizyt okulistycznych w ramach opieki koordynowanej – podsumowała prezes
Kaczmarek.

Poproszony o zabranie głosu zastępcą dyrektora Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji
Ministerstwa Zdrowia Mateusz Oczkowski wspomniał, że – Nie baliśmy się sporych
inwestycji poczynionych w ostatnich latach.. Nie może umknąć liczba nowych terapii, która
została udostępniona polskim pacjentom. To są terapie, które obecnie dominują w
wytycznych. W 2025 roku zamierzamy na nowo otworzyć rozporządzenie dedykowane
wyrobom medycznym i rozwiązać kilka problemów m.in. referencja do ilości zużywanych
pasków przez pacjenta. Są pacjenci, którzy stosują po kilkadziesiąt opakowań pasków, co
przekracza koszty systemu CGM. Stanowi to ogromne wyzwanie dla Ministerstwa Zdrowia,
które musi dbać o racjonalność wydatków, aby mieć środki na udostępnianie kolejnych
terapii. Wydaje nam się, że w zakresie cukrzycy w ostatnich latach udało nam się zrobić
dużo. I mam nadzieję, że również będziemy kontynuować działania w zakresie
udostępniania nowych wyrobów medycznych, jak również leków.

Po dyrektorze Mateuszu Oczkowskim głos zabrał pan Tomasz Kuleta, Naczelnik Wydziału
Świadczeń Gwarantowanych w Departamencie Lecznictwa, który przedstawił kwestię
leczenia w zakresie zespołu stopy cukrzycowej – W związku z wpływającymi do
Ministerstwa Zdrowia pozytywnymi sygnałami świadczącymi o dobrym funkcjonującym
pilotażu w Szpitalu w Szamotułach, w chwili obecnej trwają prace nad jego przedłużeniem, a
jego pierwszym etapem jest wystosowanie zlecenia skierowanego przez Ministra Zdrowia do prezesa AOTMiT o określenie wysokości skutków finansowych wydłużenia realizacji tego
pilotażu o 1 rok.

Na zakończenie spotkania goście specjalni Maja Makowska oraz Sebastian Nanasik
podzielili się z uczestnikami konferencji swoimi historiami życia z cukrzycą. Maja Makowska
znana jako Sugar Woman, zachorowała na cukrzycę typu1 gdy miała 8 lat. – Przeszłam
przez takie zaburzenia, jak bulimia, depresja. Wiem, jak ta choroba może przytłoczyć
pacjenta. Ja po wielu latach zrozumiałam, że pomoc psychologa, dietetyka to jest podstawa.
Obecnie może pochwalić się podwójnym IRONMANEM, czyli udziałem w ultramaratonie, na
który składa się 7,6 km pływania, 360 km roweru i 84,4 km biegu! – Jestem pierwszą kobietą
na świecie, która zrobiła taki dystans. Sport i cukrzyca się nie wykluczają Dziękuję za
zaproszenie i możliwość podzielenia się swoim doświadczeniem i spostrzeżeniami odnośnie
życia z cukrzycą – podsumowała Maja Makowska.

Sebastian Nanasik choruje na cukrzycę typu 2. – Diagnozę usłyszałem w 2018 roku, miałem
wtedy 48 lat. Byłem pochłonięty pracą, ruchu było mało i kiedyś na wizycie lekarskiej
usłyszałem, że mam podwyższony poziom cukru. Zlekceważyłem tę diagnozę i skończyło się
to dla mnie zespołem stopy cukrzycowej, wylądowałem nieprzytomny w szpitalu z sepsą.
Moje szanse przeżycia lekarze ocenili na 5%. Dokonano amputacji lewej nogi na poziomie
uda. Sytuacja którą przeżyłem tak mną wstrząsnęła, że postanowiłem zadbać o siebie i
zmienić wszystko w swoim życiu. Mogłem się załamać lub zawalczyć o siebie i wybrałem tę
drugą opcje. Sebastian Nanasik odniósł się do słów prof. Kowalskiej, która podniosła kwestię
pomocy psychologicznej dla diabetyków – Mi w tej sytuacji bardzo pomogła pomoc rodziny i
najbliższych, pomógł mi też powrót do pracy.

Obchodom Światowego Dnia Cukrzycy w Sejmie towarzyszyły przez 3 bezpłatne badania,
podczas których pracownicy Parlamentu, Parlamentarzyści oraz goście Sejmu mogli zbadać
poziom cukru, hemoglobiny glikowanej HBA1c, witaminy D3, wykonać test Amslera,
zmierzyć ciśnienie, wykonać badania w kierunku neuropatii oraz retinopatii. Zainteresowanie
badaniami było bardzo duże, u kilku osób zdiagnozowana została cukrzyca.